Dla pacjenta

Środa z Profilaktyką - Profilaktyka uzależnień

Alkohol

Uzależnienie od alkoholu

Według Światowej Organizacji Zdrowia WHO alkohol wpływa na ponad 200 rodzajów chorób, znajdując się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia.

• 80% uzależnionych od alkoholu doświadcza zaburzeń nastroju,
• 50% cierpi na depresję,
• 40% uzależnionych miało objawy zaburzeń lękowych.

Nieodpowiedzialne spożywanie alkoholu jest przyczyną przemocy, traum, patologii społecznych i zgonów.

Czy wiesz, że …

Zespół uzależnienia od alkoholu to kompleks zjawisk fizjologicznych, behawioralnych i poznawczych, wśród których picie alkoholu dominuje nad innymi zachowaniami,które poprzednio miały dla pacjenta większą wartość.

Najczęściej spotykane motywy spożywania alkoholu:

• ucieczkowy – w celu redukcji napięcia, stresu, polepszenia nastroju,
• społeczny – spożywanie alkoholu dla towarzystwa,z okazji,
• w poszukiwaniu przyjemności – dla walorów smakowych, czy też w przekonaniu o jego zdrowotnym działaniu lub właściwościach leczniczych.

Często alkoholizm wypierany jest ze świadomości osoby uzależnionej i jej bliskich, stąd nazywany jest również „chorobą zaprzeczeń”.

Czynniki ryzyka

• Biologiczne - to jak organizm toleruje alkohol, warunkuje czy sięgniemy po niego po raz kolejny.
• Społeczne - wzorce kulturowe, postawy społeczeństwa wobec picia stanowią zagrożenie uzależnienia od alkoholu (picie w bardzo dużych ilościach, zgoda na picie młodych osób np. podczas imprez okolicznościowych, uznawanie osób nie pijących za nietowarzyskie oraz dostępność alkoholu).
• Psychiczne - zależą od cech osobowości, które mają wpływ na częstotliwość sięgania po alkohol (trudności w radzeniu sobie z przykrymi emocjami, niska samoocena,problemy z wyrażaniem emocji,niska odporność na stres).

Autodiagnoza alkoholowa

Spożycie alkoholu opisywać można w gramach wypitego alkoholu lub też posługując się miarą porcji standardowej.

Przyjmuje się, że w Europie porcja taka zawiera zwykle 10 g czystego alkoholu. Porcja standardowa alkoholu (tzn. 10 g czystego,100% alkoholu) zawarta jest w:

• ok. 250 ml piwa o mocy 5%,
• ok. 100 ml wina o mocy 12%,
• ok. 30 ml wódki o mocy 40%.

Test Rozpoznawania Zaburzeń Związanych ze Spożywaniem Alkoholu AUDIT służy do sprawdzenia, jak bardzo ryzykowny jest aktualny model spożywania alkoholu.

Niepokojące objawy

Uzależnienie rozpoznaje się, gdy spełnione są co najmniej 3 spośród następujących kryteriów:

• silne pragnienie lub poczucie przymusu picia tzw. głód alkoholowy,
• upośledzona zdolność kontrolowania zachowań związanych z piciem (nieskuteczność wysiłków zmierzających do zmniejszenia lub kontrolowania picia),
• pojawienie się fizjologicznych objawów zespołu abstynencyjnego, gdy picie alkoholu jest ograniczane lub przerywane tj.:
  
  drżenie mięśniowe,
  nadciśnienie tętnicze,
  nudności,
  wymioty,
  biegunki,
  bezsenność,
  rozszerzenie źrenic,
  wysuszenie śluzówek,
  wzmożona potliwość,
  zaburzenia snu,
  niepokój,
  drażliwość,
  lęki,
  omamy wzrokowe lub słuchowe,
  majaczenie
  drżenie,
  
  
• picie alkoholu, mimo że osobie pijącej znane są charakter i rozmiary szkód oraz konsekwencje zdrowotne,
• potrzeba spożycia większych dawek dla wywołania oczekiwanego efektu,
• zaniedbywanie z powodu picia, alternatywnych źródeł przyjemności lub zainteresowań.

Profilaktyka uzależnień

Negatywne wzorce spożywania alkoholu są częstą przyczyną picia przez nieletnich i dorosłych.
Profilaktyka powinna zacząć się od najmłodszych lat:

• nie częstuj dziecka alkoholem,
• nie pij alkoholuprzy dzieciach;
• uświadamiaj dzieciom konsekwencje spożywania alkoholu;
• ustal z dzieckiem zasady dotyczące alkoholu. „Nie zgadzam się, żebyś pił/a, nawet piwa”. Wyjaśnij, że zakaz wynika z miłości i troski.
• porozmawiaj z dzieckiem o tym, jak ma sobie radzić z presją rówieśników namawiających do picia alkoholu,
• nie nadużywaj alkoholu i nie pokazuj, że zabawa musi być związana z piciem alkoholu.

W profilaktyce uzależnień ważną rolę odgrywa samokontrola:

• analizuj i oceniaj swój wzór spożywania alkoholu,
• kontroluj ilość,częstość i efekty picia alkoholu,
• słuchaj opinii innych osób na temat Twojego picia,
• nie bagatelizuj negatywnych doświadczeń związanych z piciem,
• nie zwlekaj z konsultacją u specjalisty.

Wzmacniaj indywidualne czynniki chroniące:

• wzmacniaj samoocenę i wewnętrzną motywację;
• dbaj o relacje z innymi ludźmi;
• rozwijaj umiejętności radzenia sobie z emocjami prowadzącymi do picia;
• szukaj wsparcia w sytuacjach kryzysowych;
• unikaj sytuacji wyzwalających chęć spożywania alkoholu.

Gdzie szukać pomocy?

Szacuje się, że na 100 pijących nałogowo napoje alkoholowe, tylko kilkunastu osobom udaje się wyjść z nałogu bez profesjonalnej pomocy.

Podstawową metodą leczenia uzależnienia od alkoholu jest psychoterapia indywidualna oraz grupowa.

Pomoc można uzyskać również w punktach konsultacyjnych, telefonach zaufania, stowarzyszeniach i klubach abstynenckich oraz wspólnotach anonimowych alkoholików.

• 801 140 068 - „Pomarańczowa Linia” system pomocy rodzicom, których dzieci się upijają.
• 800 120 002 - „Niebieska Linia” Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie.

Poradnie Leczenia Uzależnień od alkoholu: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/PrzychodnieSpecjalistyczne

 Źródło: Zespół Profilaktyki Zdrowotnej