Skip to main content

Dla pacjenta

System Ratownictwa Medycznego - Wezwanie zespołu ratownictwa medycznego

To co w potocznym języku określa się jako „pogotowie ratunkowe” w istocie jest systemem ratownictwa medycznego, którego zasady organizacji, funkcjonowania i finansowania wynikają z ustawy z dnia 14 października 2021 r. o Państwowym ratownictwie Medycznym.

Naczelnym celem sytemu Państwowe Ratownictwo Medyczne jest zapewnienie pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, czyli stanu wymagającego podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych, w związku na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniem się objawów pogorszenia zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała, lub utrata życia.

Nadzór nad systemem na terenie kraju sprawuje minister właściwy do spraw zdrowia a na obszarze województwa – wojewoda, którego zadaniem jest też jego planowanie, organizowanie i koordynowanemu systemu.

System Państwowe Ratownictwo Medyczne działa na obszarze województwa na podstawie planu działania systemu sporządzonego przez wojewodę, a zatwierdzonego przez ministra właściwego ds. zdrowia.

Na terenie województwa łódzkiego, zgodnie z planem działania systemu, w stałej dyspozycji pozostaje:

  • 104 Zespoły Ratownictwa Medycznego (ZRM), w tym: 23 specjalistyczne (S) i 79 podstawowych (P) stacjonujących w poszczególnych powiatach i na terenie aglomeracji łódzkiej.
  • 20 - Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych (w skrócie: SOR) funkcjonujących w strukturach szpitali wieloprofilowych.

W pierwszej kolejności działania podejmują zespoły ratownictwa medycznego, które po otrzymania wezwania udzielają świadczeń opieki zdrowotnej w miejscu zdarzenia, a w razie potrzeby transportują osobę do szpitalnego oddziału ratunkowego lub odpowiedniego szpitala specjalistycznego. W szczególnych przypadkach do działania przystępuje Lotniczy Zespół Ratownictwa Medycznego.

W stanach nagłych mogących prowadzić do istotnego uszczerbku zdrowia istnieje też możliwość bezpośredniego zgłoszenia się do szpitalnego oddziału ratunkowego lub izby przyjęć działających przy szpitalach.

Aby wezwać zespół ratownictwa medycznego należy zadzwonić:

  • z telefonu stacjonarnego na numer 999 lub 112
  • z telefonu komórkowego na numer 999 lub 112

 

Może to zrobić każdy, kto zauważy osobę lub osoby znajdujące się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego lub jest świadkiem zdarzenia powodującego taki stan.

Kiedy wezwać zespół ratownictwa medycznego?

Biorąc pod uwagę, naczelne zadanie systemu ratownictwa medycznego wynikające z przepisów prawnych, wezwanie zespołów ratownictwa medycznego lub wizyta w szpitalnym oddziale ratunkowym powinny mieć miejsce wyłącznie w sytuacjach wymagających natychmiastowego podjęcia medycznych czynności ratunkowych w stosunku do osoby znajdującej się stanie zagrożenia zdrowotnego.

Taki stan sugerować mogą między innymi takie objawy jak:

  • utrata przytomności
  • zaburzenia świadomości
  • drgawki
  • nagły, ostry ból w klatce piersiowej
  • zaburzenia rytmu serca
  • nasilona duszność
  • nagły ostry ból brzucha
  • uporczywe wymioty, zwłaszcza z domieszką krwi
  • masywny krwotok z dolnego odcinka przewodu pokarmowego
  • masywny krwotok z dróg rodnych
  • gwałtownie postępujący poród
  • ostre i nasilone reakcje uczuleniowe (wysypka, duszność) będące efektem zażycia leku, ukąszenia, czy użądlenia przez jadowite zwierzęta
  • zatrucia lekami, środkami chemicznymi czy gazami
  • rozległe oparzenia
  • udar cieplny
  • wyziębienie organizmu
  • porażenie prądem
  • podtopienie lub utoniecie
  • agresja spowodowana chorobą psychiczną
  • dokonana próba samobójcza
  • upadek z dużej wysokości
  • rozległa rana, będąca efektem urazu
  • urazy kończyny dolnej, uniemożliwiające samodzielne poruszanie się
  • w każdej innej nie wymienionej powyżej sytuacji, gdy istnieje obawa o zagrożenie zdrowia lub życia

Należy przy tym pamiętać, że bezskuteczne okaże się wezwanie zespołu ratownictwa medycznego, jak też wizyta w szpitalnym oddziale ratunkowym lub skorzystanie z nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, jeżeli będzie dotyczyć:

  • wizyty kontrolnej w związku z wcześniej rozpoczętym leczeniem
  • recepty na stosowane stale leki w związku ze schorzeniem przewlekłym
  • rutynowego zaświadczenia o stanie zdrowia
  • skierowania do specjalisty
  • badań dodatkowych i konsultacji specjalistycznych, zaleconych przez lekarza leczącego

W pozostałych przypadkach świadczenia opieki zdrowotnej mogą być udzielone w ramach:

  • podstawowej opieki zdrowotnej. W dni powszednie, w godzinach 8:000 – 18:00 należy kontaktować się z placówką (poradnią, indywidualną praktyką lekarską lub przychodnią) i korzystać z porad lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
  • nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. Z tej formy pomocy można skorzystać w sytuacjach szczególnych, a zwłaszcza nowego zachorowania lub zaostrzenia dolegliwości w przebiegu schorzeń przewlekłych, które wystąpi w nocy lub w dni wolne od pracy.

Wówczas należy udać się lub zadzwonić do dyżurnego ambulatorium, którego adres i numer telefonu dostępne na specjalnej tablicy informacyjnej, wywieszonej na zewnątrz placówki medycznej udzielającej świadczeń z podstawowej opieki zdrowotnej.

Wszystkie informacje znajdziecie Państwo w serwisie Nocna i świąteczna opieka zdrowotna

Powiadomienia telefoniczne na numer 999 lub 112, odbierane są przez dyspozytorów medycznych.

Zadaniem dyspozytora jest przeprowadzenie wywiadu medycznego, pozwalającego w szczególności na:

  • ustalanie czy osoba, której dotyczy powiadomienie o zdarzeniu, znajduje się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego,
  • podjęcie decyzji o zadysponowaniu zespołu ratownictwa medycznego, w tym lotniczego zespołu ratownictwa medycznego, albo - w razie stwierdzenia, na podstawie przeprowadzonego wywiadu medycznego, braku stanu nagłego zagrożenia zdrowotnego - o odmowie zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego.

Dlatego, tak ważne jest aby spokojnie i rzeczowo odpowiadać zadawane przez niego pytania (nawet gdyby wydawały się błahe). a gdy zachodzi potrzeba stosować się do zaleceń w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

Należy być przygotowanym na konieczność podania m.in. takich informacji jak:

  • dane osoby dzwoniącej (imię, nazwisko i numer telefonu),
  • rodzaj zdarzenia (wypadek, nagłe zachorowanie,
  • liczba osób, u których podejrzewa się stan nagłego zagrożenia zdrowotnego, dane tych osób (w miarę możliwości, imię, nazwisko, płeć i wiek, stopień pokrewieństwa),
  • miejscu zdarzenia, a w przypadku wątpliwości związanych z ustaleniem dokładnego miejsca zdarzenia uzyskanie, w miarę możliwości, dodatkowych informacji dotyczących tego miejsca, umożliwiających zespołowi ratownictwa medycznego szybkie dotarcie na miejsce zdarzenia.

Na podstawie przeprowadzonego wywiadu, dyspozytor medyczny przekazuje osobie dzwoniącej informację o zadysponowaniu zespołu ratownictwa medycznego, w tym lotniczego zespołu ratownictwa medycznego, lub odmowie zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego, z podaniem przyczyn odmowy i zaleceń dotyczących dalszego postępowania.

Ustala priorytet zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego oraz jego typ – podstawowy, specjalistyczny czy lotniczy z uwzględnieniem najkrótszego czasu dotarcia.

W systemie działają dwa typy lądowych zespołów ratownictwa medycznego:

  • podstawowe oznakowane litera „P”,  w skład, których wchodzą co najmniej  dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny,
  • specjalistyczne oznakowane litera „S”,  w skład, których wchodzą co najmniej  trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny.

Zespół ratownictwa medycznego udziela świadczeń w miejscu zdarzenia i jeżeli zachodzi potrzeba transportuje osobę w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego do najbliższego pod względem czasu dotarcia, szpitalnego oddziału ratunkowego lub do szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego lub lekarza koordynatora ratownictwa medycznego.

W ramach funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego, zespoły ratownictwa medycznego służą do ratowania życia i zdrowia ludzi, znajdujących się w stanie zagrożenia zdrowotnego. Nie należy zatem ich wzywać, gdy potrzeby jest transport sanitarny

W jakich sytuacjach i jak uzyskać transport sanitarny?

Skorzystanie z transportu sanitarnego możliwe jest na kilka sposobów w zależności od określonych uwarunkowań i tak:

  1. Jeżeli wymagane jest podjęcie natychmiastowego leczenia w innej placówce leczniczej, w celu kontynuacji i zachowania ciągłości leczenia albo trzeba udać się na leczenie, a dysfunkcja narządu ruchu uniemożliwia korzystanie ze środków transportu publicznego (bez względu na schorzenie), wówczas można skorzystać z bezpłatnego transportu sanitarnego.
  2. W sytuacjach, gdy osoba jest zdolna do samodzielnego poruszania się bez stałej pomocy innej osoby, ale wymaga pomocy przy korzystaniu ze środków transportu publicznego lub wymaga korzystania z pojazdów dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych wówczas transport częściowo płatny przysługuje w przypadku leczenia:
    • chorób krwi i narządów krwiotwórczych,
    • chorób nowotworowych,
    • chorób oczu,
    • chorób przemiany materii,
    • chorób psychicznych i zaburzeń zachowania,
    • chorób skóry i tkanki podskórnej,
    • chorób układu krążenia,
    • chorób układu moczowo-płciowego,
    • chorób układu nerwowego,
    • chorób układu oddechowego,
    • chorób układu ruchu,
    • chorób układu trawiennego,
    • chorób układu wydzielania wewnętrznego,
    • chorób zakaźne i pasożytnicze,
    • urazów i zatruć,
    • wad rozwojowych wrodzonych, zniekształceń i aberracji chromosomowych,

 NFZ pokrywa w takich przypadkach 40% kosztów przejazdu środkami transportu sanitarnego. W przypadkach niewymienionych powyżej koszty transportu będziesz trzeba pokryć we własnym zakresie.

 Transport sanitarny w podstawowej opiece zdrowotnej przysługuje pacjentom w następujących sytuacjach:

  • kiedy zachodzi konieczność leczenia określonego schorzenia w innej placówce leczniczej - z wyłączeniem stanów nagłego zagrożenia zdrowia lub życia;
  • dla zachowania ciągłości leczenia - gdy jest ono realizowane przez lekarza POZ.

 Świadczenie obejmuje przejazd z miejsca zamieszkania pacjenta do świadczeniodawcy i z powrotem. Zasady odpłatności są takie same jak w przypadku opisanego wcześniej transportu sanitarnego.

Skierowanie na transport sanitarny POZ wystawia lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.

Z tak zwanego transportu sanitarnego „dalekiego” w POZ można skorzystać w następujących sytuacjach:

  • kiedy z przyczyn losowych musiałeś skorzystać z pomocy medycznej w szpitalu za granicą, a Twój stan zdrowia w momencie wypisu ze szpitala jest stabilny, ale nie pozwala na samodzielny powrót do domu. Taki transport jest realizowany od granicy Polski do miejsca Twojego zamieszkania;
  • kiedy z przyczyn losowych musiałeś skorzystać z pomocy medycznej w zagranicznym szpitalu, ale wymagasz kontynuacji leczenia w kraju, a stan Twojego zdrowia pozwala na uzyskanie wypisu i nie ma medycznych przeciwwskazań do przewozu ambulansem. W takim przypadku przysługuje Ci transport od granicy Polski do szpitala, który jest położony najbliżej Twojego domu i w którym możliwe jest kontynuowanie leczenia.
  • kiedy z przyczyn uzasadnionych medycznie musisz korzystać ze świadczeń konkretnej poradni specjalistycznej oddalonej od miejsca zamieszkania o więcej niż 120 km "tam i z powrotem", a ogólny stan Twojego zdrowia nie pozwala na samodzielne dotarcie do poradni. Transport przysługuje wtedy z Twojego miejsca zamieszkania do najbliższego świadczeniodawcy, który udzieli CI świadczeń i z powrotem.

O „transport daleki" w POZ, można się starać, gdy ze względów medycznych konieczne jest korzystanie z wysokospecjalistycznych świadczeń ambulatoryjnych, które realizowane są jedynie przez niektóre poradnie, do których odległość z miejsca zamieszkania chorego przekracza 120 km "tam i z powrotem", a ogólny stan zdrowia osoby chorej, nie pozwala na samodzielny dojazd do poradni, transport przysługuje wtedy od miejsca zamieszkania do poradni i z powrotem.

W tej sytuacji osoba z rodziny lub  opiekun prawny, powinien wystąpić z wnioskiem do dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ. Wniosek taki należy złożyć w oddziale Funduszu, do którego należysz. Po rozpatrzeniu wniosku, dyrektor oddziału Funduszu wyda pisemnie stosowną decyzję.


Ważne!

W przypadku transportu związanego z leczeniem poza granicami kraju, do wniosku należy dołączyć zaświadczenie sporządzone w języku polskim, a przygotowane przez zagraniczny szpital, który realizował leczenie. w przypadku transportu związanego z leczeniem specjalistycznym w kraju należy dołączyć do wniosku zaświadczenie z poradni specjalistycznej, która ma wykonać świadczenie.

Stan na dzień: 8 lipca 2022 r.

Źródło: Wydział Ds. Służb Mundurowych