Dla pacjenta

Aby wezwać zespół ratownictwa medycznego należy zadzwonić:

• z telefonu stacjonarnego na numer 999 lub 112
• z telefonu komórkowego na numer 999 lub 112

Może to zrobić każdy, kto zauważy osobę lub osoby znajdujące się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego lub jest świadkiem zdarzenia powodującego taki stan.

Kiedy wezwać zespół ratownictwa medycznego?

Biorąc pod uwagę, naczelne zadanie systemu ratownictwa medycznego wynikające z przepisów prawnych, wezwanie zespołów ratownictwa medycznego lub wizyta w szpitalnym oddziale ratunkowym powinny mieć miejsce wyłącznie w sytuacjach wymagających natychmiastowego podjęcia medycznych czynności ratunkowych w stosunku do osoby znajdującej się stanie zagrożenia zdrowotnego.

Taki stan sugerować mogą między innymi takie objawy jak:

• utrata przytomności
• zaburzenia świadomości
• drgawki
• nagły, ostry ból w klatce piersiowej
• zaburzenia rytmu serca
• nasilona duszność
• nagły ostry ból brzucha
• uporczywe wymioty, zwłaszcza z domieszką krwi
• masywny krwotok z dolnego odcinka przewodu pokarmowego
• masywny krwotok z dróg rodnych
• gwałtownie postępujący poród
• ostre i nasilone reakcje uczuleniowe (wysypka, duszność) będące efektem zażycia leku, ukąszenia, czy użądlenia przez jadowite zwierzęta
• zatrucia lekami, środkami chemicznymi czy gazami
• rozległe oparzenia
• udar cieplny
• wyziębienie organizmu
• porażenie prądem
• podtopienie lub utoniecie
• agresja spowodowana chorobą psychiczną
• dokonana próba samobójcza
• upadek z dużej wysokości
• rozległa rana, będąca efektem urazu
• urazy kończyny dolnej, uniemożliwiające samodzielne poruszanie się
• w każdej innej nie wymienionej powyżej sytuacji, gdy istnieje obawa o zagrożenie zdrowia lub życia

Należy przy tym pamiętać, że bezskuteczne okaże się wezwanie zespołu ratownictwa medycznego, jak też wizyta w szpitalnym oddziale ratunkowym lub skorzystanie z nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, jeżeli będzie dotyczyć:

• wizyty kontrolnej w związku z wcześniej rozpoczętym leczeniem
• recepty na stosowane stale leki w związku ze schorzeniem przewlekłym
• rutynowego zaświadczenia o stanie zdrowia
• skierowania do specjalisty
• badań dodatkowych i konsultacji specjalistycznych, zaleconych przez lekarza leczącego

W pozostałych przypadkach świadczenia opieki zdrowotnej mogą być udzielone w ramach:

• podstawowej opieki zdrowotnej. W dni powszednie, w godzinach 8:000 – 18:00 należy kontaktować się z placówką (poradnią, indywidualną praktyką lekarską lub przychodnią) i korzystać z porad lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
• nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. Z tej formy pomocy można skorzystać w sytuacjach szczególnych, a zwłaszcza nowego zachorowania lub zaostrzenia dolegliwości w przebiegu schorzeń przewlekłych, które wystąpi w nocy lub w dni wolne od pracy.

Wówczas należy udać się lub zadzwonić do dyżurnego ambulatorium, którego adres i numer telefonu dostępne na specjalnej tablicy informacyjnej, wywieszonej na zewnątrz placówki medycznej udzielającej świadczeń z podstawowej opieki zdrowotnej.

Wszystkie informacje znajdziecie Państwo w serwisie Nocna i świąteczna opieka zdrowotna

Powiadomienia telefoniczne na numer 999 lub 112, odbierane są przez dyspozytorów medycznych.

Zadaniem dyspozytora jest przeprowadzenie wywiadu medycznego, pozwalającego w szczególności na:

• ustalanie czy osoba, której dotyczy powiadomienie o zdarzeniu, znajduje się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego,
• podjęcie decyzji o zadysponowaniu zespołu ratownictwa medycznego, w tym lotniczego zespołu ratownictwa medycznego, albo - w razie stwierdzenia, na podstawie przeprowadzonego wywiadu medycznego, braku stanu nagłego zagrożenia zdrowotnego - o odmowie zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego.

Dlatego, tak ważne jest aby spokojnie i rzeczowo odpowiadać zadawane przez niego pytania (nawet gdyby wydawały się błahe). a gdy zachodzi potrzeba stosować się do zaleceń w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

Należy być przygotowanym na konieczność podania m.in. takich informacji jak:

• dane osoby dzwoniącej (imię, nazwisko i numer telefonu),
• rodzaj zdarzenia (wypadek, nagłe zachorowanie,
• liczba osób, u których podejrzewa się stan nagłego zagrożenia zdrowotnego, dane tych osób (w miarę możliwości, imię, nazwisko, płeć i wiek, stopień pokrewieństwa),
• miejscu zdarzenia, a w przypadku wątpliwości związanych z ustaleniem dokładnego miejsca zdarzenia uzyskanie, w miarę możliwości, dodatkowych informacji dotyczących tego miejsca, umożliwiających zespołowi ratownictwa medycznego szybkie dotarcie na miejsce zdarzenia.

Na podstawie przeprowadzonego wywiadu, dyspozytor medyczny przekazuje osobie dzwoniącej informację o zadysponowaniu zespołu ratownictwa medycznego, w tym lotniczego zespołu ratownictwa medycznego, lub odmowie zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego, z podaniem przyczyn odmowy i zaleceń dotyczących dalszego postępowania.

Ustala priorytet zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego oraz jego typ – podstawowy, specjalistyczny czy lotniczy z uwzględnieniem najkrótszego czasu dotarcia.

W systemie działają dwa typy lądowych zespołów ratownictwa medycznego:

• podstawowe oznakowane litera „P”,  w skład, których wchodzą co najmniej  dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny,
• specjalistyczne oznakowane litera „S”,  w skład, których wchodzą co najmniej  trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny.

Zespół ratownictwa medycznego udziela świadczeń w miejscu zdarzenia i jeżeli zachodzi potrzeba transportuje osobę w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego do najbliższego pod względem czasu dotarcia, szpitalnego oddziału ratunkowego lub do szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego lub lekarza koordynatora ratownictwa medycznego.

W ramach funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego, zespoły ratownictwa medycznego służą do ratowania życia i zdrowia ludzi, znajdujących się w stanie zagrożenia zdrowotnego. Nie należy zatem ich wzywać, gdy potrzeby jest transport sanitarny

W jakich sytuacjach i jak uzyskać transport sanitarny?

Skorzystanie z transportu sanitarnego możliwe jest na kilka sposobów w zależności od określonych uwarunkowań i tak:

1. Jeżeli wymagane jest podjęcie natychmiastowego leczenia w innej placówce leczniczej, w celu kontynuacji i zachowania ciągłości leczenia albo trzeba udać się na leczenie, a dysfunkcja narządu ruchu uniemożliwia korzystanie ze środków transportu publicznego (bez względu na schorzenie), wówczas można skorzystać z bezpłatnego transportu sanitarnego.
2. W sytuacjach, gdy osoba jest zdolna do samodzielnego poruszania się bez stałej pomocy innej osoby, ale wymaga pomocy przy korzystaniu ze środków transportu publicznego lub wymaga korzystania z pojazdów dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych wówczas transport częściowo płatny przysługuje w przypadku leczenia:
   • chorób krwi i narządów krwiotwórczych,
   • chorób nowotworowych,
   • chorób oczu,
   • chorób przemiany materii,
   • chorób psychicznych i zaburzeń zachowania,
   • chorób skóry i tkanki podskórnej,
   • chorób układu krążenia,
   • chorób układu moczowo-płciowego,
   • chorób układu nerwowego,
   • chorób układu oddechowego,
   • chorób układu ruchu,
   • chorób układu trawiennego,
   • chorób układu wydzielania wewnętrznego,
   • chorób zakaźne i pasożytnicze,
   • urazów i zatruć,
   • wad rozwojowych wrodzonych, zniekształceń i aberracji chromosomowych,

 NFZ pokrywa w takich przypadkach 40% kosztów przejazdu środkami transportu sanitarnego. W przypadkach niewymienionych powyżej koszty transportu będziesz trzeba pokryć we własnym zakresie.

 Transport sanitarny w podstawowej opiece zdrowotnej przysługuje pacjentom w następujących sytuacjach:

• kiedy zachodzi konieczność leczenia określonego schorzenia w innej placówce leczniczej - z wyłączeniem stanów nagłego zagrożenia zdrowia lub życia;
• dla zachowania ciągłości leczenia - gdy jest ono realizowane przez lekarza POZ.

 Świadczenie obejmuje przejazd z miejsca zamieszkania pacjenta do świadczeniodawcy i z powrotem. Zasady odpłatności są takie same jak w przypadku opisanego wcześniej transportu sanitarnego.

Skierowanie na transport sanitarny POZ wystawia lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.

Z tak zwanego transportu sanitarnego „dalekiego” w POZ można skorzystać w następujących sytuacjach:

• kiedy z przyczyn losowych musiałeś skorzystać z pomocy medycznej w szpitalu za granicą, a Twój stan zdrowia w momencie wypisu ze szpitala jest stabilny, ale nie pozwala na samodzielny powrót do domu. Taki transport jest realizowany od granicy Polski do miejsca Twojego zamieszkania;
• kiedy z przyczyn losowych musiałeś skorzystać z pomocy medycznej w zagranicznym szpitalu, ale wymagasz kontynuacji leczenia w kraju, a stan Twojego zdrowia pozwala na uzyskanie wypisu i nie ma medycznych przeciwwskazań do przewozu ambulansem. W takim przypadku przysługuje Ci transport od granicy Polski do szpitala, który jest położony najbliżej Twojego domu i w którym możliwe jest kontynuowanie leczenia.
• kiedy z przyczyn uzasadnionych medycznie musisz korzystać ze świadczeń konkretnej poradni specjalistycznej oddalonej od miejsca zamieszkania o więcej niż 120 km "tam i z powrotem", a ogólny stan Twojego zdrowia nie pozwala na samodzielne dotarcie do poradni. Transport przysługuje wtedy z Twojego miejsca zamieszkania do najbliższego świadczeniodawcy, który udzieli CI świadczeń i z powrotem.

O „transport daleki" w POZ, można się starać, gdy ze względów medycznych konieczne jest korzystanie z wysokospecjalistycznych świadczeń ambulatoryjnych, które realizowane są jedynie przez niektóre poradnie, do których odległość z miejsca zamieszkania chorego przekracza 120 km "tam i z powrotem", a ogólny stan zdrowia osoby chorej, nie pozwala na samodzielny dojazd do poradni, transport przysługuje wtedy od miejsca zamieszkania do poradni i z powrotem.

W tej sytuacji osoba z rodziny lub  opiekun prawny, powinien wystąpić z wnioskiem do dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ. Wniosek taki należy złożyć w oddziale Funduszu, do którego należysz. Po rozpatrzeniu wniosku, dyrektor oddziału Funduszu wyda pisemnie stosowną decyzję.

Ważne!

W przypadku transportu związanego z leczeniem poza granicami kraju, do wniosku należy dołączyć zaświadczenie sporządzone w języku polskim, a przygotowane przez zagraniczny szpital, który realizował leczenie. w przypadku transportu związanego z leczeniem specjalistycznym w kraju należy dołączyć do wniosku zaświadczenie z poradni specjalistycznej, która ma wykonać świadczenie.

Stan na dzień: 8 lipca 2022 r.

Źródło: Wydział Ds. Służb Mundurowych