Kolejny odcinek programu ŁOW NFZ dla pacjentów ABC Pacjenta, którego tematem jest cukrzyca.

Program prowadzi redaktor Anna Łukasik. Serdecznie zapraszamy!

Film: ABC pacjenta - cukrzyca

Przyciski odtwarzacza:

Tekst alternatywny audycji

Kolejny odcinek programu Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ dla pacjentów ABC Pacjenta wyemitowanego na antenie TVP Łódź. Odcinek poświęcony jest leczeniu cukrzycy, która dotyka zarówno osób w starszym wieku, ale i tych najmłodszych, którzy muszą zacząć terapię insuliną już jako kilkuletnie dzieci.

Program prowadzi redaktor Anna Łukasik. Serdecznie zapraszamy!

Billboard

Na program zaprasza Łódzki Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia.

Sonda uliczna

Redaktor [głos z offu; widok na przechodniów]: Jaki jest właściwy poziom cukru we krwi?

Kobieta w starszym wieku: Nie wiem.

Kobieta w starszym wieku: Koło 200?

Mężczyzna w średnim wieku: 80 chyba.

Wypowiedzi ekspertów

Dr Małgorzata Józefowska diabetolog w Wojewódzkim Ośrodku Diabetologii i Chorób Metabolicznych w Łodzi [głos z offu; widok na pacjentów, którzy mają wykonywane badanie poziomu cukru we krwi glukometrem]: Poziom glikemii powinien być do 100 mg procent, a właściwie do 99 jest to wartość graniczna. Cukrzyca jest choroba metaboliczną charakteryzującą się hiperglikemią wynikającą z zaburzenia wydzielania insuliny lub samego działania insuliny. W wyniku hiperglikemii występują powikłania cukrzycowe dotyczące oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. W leczeniu cukrzycy chodzi przede wszystkim o to, aby nie doszło do wyżej wymienionych powikłań.

Dr Małgorzata Józefowska diabetolog w Wojewódzkim Ośrodku Diabetologii i Chorób Metabolicznych w Łodzi: Są dwa główne typy cukrzycy. 90% pacjentów w naszej poradni to cukrzyca typu drugiego. Natomiast dzieci i młodzież chorują na cukrzyce typu pierwszego, aczkolwiek u osób dorosłych też może się trafić cukrzyca tego typu. Cukrzyca jako jedyna choroba niezakaźna została uznana za epidemię XXI wieku, ponieważ tak niesamowicie narasta ilość osób chorujących na cukrzycę. Związane jest to niestety z naszymi nawykami żywieniowymi, z siedzącym trybem życia, ze stresem, z brakiem ruchu.

Dr Małgorzata Józefowska diabetolog w Wojewódzkim Ośrodku Diabetologii i Chorób Metabolicznych w Łodzi [głos z offu; widok na pacjentów ważących się, mających wykonywany pomiar ciśnienia]: Czynnikami ryzyka jest otyłość, nadwaga, dodatni wywiad rodzinny. Jeżeli rodzice lub rodzeństwo chorują na cukrzycę, ale także siedzący tryb życia, nadciśnienie, hiperlipidemia, choroby naczyniowe, ciąża powikłana cukrzycą. Niestety cukrzyca należy do bardzo podstępnych chorób. Bardzo długo możemy chodzić z podwyższonym poziomem glikemii i tego nie odczuwać. Objawy mogą być bardzo niecharakterystyczne w postaci niewielkiego zmęczenia, trochę senności, stres, stany poddenerwowania, depresji, czyli tego czego nie kojarzymy z cukrzycą. Natomiast te objawy mogą wskazywać na podwyższoną glikemię. Natomiast charakterystyczne objawy cukrzycy występują bardzo późno: wzmożone pragnienie, spadek masy ciała, zwiększone wydalanie moczu, senność.

Plansza

Głos lektora czyta informację: NFZ nie refunduje glukometrów.

Wypowiedzi ekspertów

Dr Małgorzata Józefowska diabetolog w Wojewódzkim Ośrodku Diabetologii i Chorób Metabolicznych w Łodzi: Nie możemy używać glukometrów do rozpoznania cukrzycy, tylko do monitorowania leczenia, diety, wysiłku fizycznego już u pacjentów chorych.

Plansza

Głos lektora czyta informację: Lekarz POZ może zlecić badania: poziom glikozylacji hemoglobiny, poziomu cukru, krzywej cukru, ilościowe oznaczenie glukozy w moczu.

Wypowiedzi ekspertów

Anna Leder NFZ Oddział w Łodzi: Takie podstawowe badania, które mogą wskazywać na cukrzycę u pacjenta może zlecić pacjentowi każdy lekarz pierwszego kontaktu. Oczywiście to on decyduje o tym, czy takie badania zleci pacjentowi. Jeżeli uzna, że pacjent jest w tej grupie osób, które mogą lub już chorują na cukrzycę, może wydać skierowanie do poradni diabetologicznej.

Anna Leder NFZ Oddział w Łodzi [głos z offu; widok na poradnię diabetologiczną, widok na przeglądarkę internetowa]: W naszym województwie jest ponad pięćdziesiąt poradni diabetologicznych. Te poradnie są w każdym zakątku naszego województwa. Ich listę można sprawdzić na naszej stronie internetowej oraz pod bezpłatnym numerem infolinii kolejkowej.

Anna Leder NFZ Oddział w Łodzi: Do poradni diabetologicznej konieczne jest skierowanie od lekarza. Pamiętajmy, że oryginał takiego skierowania należy, po wcześniejszym zarejestrowaniu się telefonicznym, w ciągu 14 dni dostarczyć do wybranej przez siebie placówki medycznej. Wszystkie badania jakie zleci lekarz diabetolog w poradni diabetologicznej są bezpłatne i są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, pod warunkiem, że pacjent zrobi je w tym laboratorium, które wskaże lekarz prowadzący.

Plansza

Jesteś zapisany do lekarza, ale w umówionym terminie wizyta jest niemożliwa? Nie zapomnij jej odwołać! Wystarczy zadzwonić do poradni.

Wypowiedzi ekspertów

Anna Leder NFZ Oddział w Łodzi: Co piąta wizyta, również do poradni diabetologicznej, nie odbywa się, dlatego, że nie jest przez pacjentów odwoływana. Wtedy, kiedy nie mogą Państwo skorzystać z wizyty, a przypominam to Wasz ustawowy obowiązek, powinni Państwo ją odwołać. Można zrobić to osobiście, telefonicznie, niektóre poradnie umożliwiają odwołanie wizyty np. za pomocą e-rejestracji, czyli za pomocą internetu lub smsów. Warto skorzystać z każdej takiej dostępnej metody po to, aby jakiś inny pacjent mógł szybciej skorzystać z wizyty u lekarza.

Dr Małgorzata Józefowska diabetolog w Wojewódzkim Ośrodku Diabetologii i Chorób Metabolicznych w Łodzi: Jest to choroba przewlekła, więc raz rozpoznana jest chorobą na całe życie. Oczywiście zmieniając nawyki żywieniowe, zwiększając wysiłek fizyczny jesteśmy w stanie zmniejszyć poziom glikemii. Natomiast w większości przypadków musimy jednak włączyć leczenie farmakologiczne. Początkowo stosujemy leki doustne. Cukrzyca jest chorobą, która często postępuje. Im dłużej chorujemy, tym częściej konieczne jest zwiększanie dawek leków, a w rezultacie również wprowadzenie insuliny. Jeżeli pacjent ma stabilną cukrzycę, leczony jest tabletkami, wizyta powinna odbywać się raz na trzy miesiące. Natomiast jeżeli jest włączona insulina i korygujemy tę terapię to w zależności od potrzeb.

Anna Leder NFZ Oddział w Łodzi: paski do glukometru nie są limitowane przez żaden sposób przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Ten limit liczby pasków, które są przepisane na Państwa recepcie zależy tylko i wyłącznie od wskazań lekarza. Warto pamiętać, że to wyłącznie lekarz decyduje o tym, ile razy Państwo powinniście mierzyć sobie poziom cukru we krwi w ciągu doby i zgodnie z tymi wytycznymi powinien przepisać receptę.

Plansza

Głos lektora czyta informację: Lekarz może wystawić jednorazowo do 12 recept na 360 dni.

Wypowiedzi ekspertów

Dr Marek Kotala chirurg w Poradni Leczenia Stopy Cukrzycowej przy szpitalu im. Pirogowa w Łodzi: W Polsce szacuje się w tej chwili, że cukrzyca występuje o około 2 mln. 600 osób, z tego około 20% jest narażonych na pojawienie się zespołu stopy cukrzycowej.

Dr Marek Kotala chirurg w Poradni Leczenia Stopy Cukrzycowej przy szpitalu im. Pirogowa w Łodzi  [głos z offu; widok na pacjenta z zespołem stopy cukrzycowej, badanie chorej kończyny, widok na pacjentów w poradni – kadr na stopy z założonym opatrunkiem]: Zespół stopy cukrzycowej objawia się zarówno na skórze, tkance podskórnej, mięśniach, układzie kostnym oraz nerwach. Osoby narażone na wystąpienie zespołu stopy cukrzycowej są to osoby, które mają długo trwającą cukrzycę, dodatkowo źle leczoną. Są to osoby, które mają dodatkowe choroby w postaci chorób naczyniowych, a także osoby, które palą tytoń, mają zaburzenia widzenia. Pacjenci powinni zwracać szczególna uwagę na wygląd stopy, obserwować czy nie pojawiają się modzele na stopie, czy stopa nie robi się zniekształcona. Powinni dbać o to, żeby nosić właściwe obuwie – wygodne, szerokie, które nie uciska w żaden sposób na stopę. Staramy się leczyć zachowawczo poprzez różnego rodzaju nacięcia, stosowanie bardzo nowoczesnych opatrunków, sączkowanie tych ran. Jeżeli chodzi o amputację staramy się przeprowadzać amputacje bardzo małe, w postaci odejmowania części palców, fragmentu stopy. Nie od razu przeprowadzane są duże amputacje, związane z utratą całej kończyny. Leczenie w komorze hiperbarycznej niewątpliwie jest ze sposobów leczenia zespołu stopy cukrzycowej. Leczenie to jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Polega ono na cyklu 21 tzw. wejść do komory o zwiększonym ciśnieniu, co powoduje lepsze utlenowanie krwi, a co za tym idzie lepsze ukrwienie tkanek w owrzodzeniu i dzięki temu u znacznej części osób z zespołem stopy cukrzycowej dochodzi do lepszego i szybszego gojenia się ran.

Sonda uliczna

Redaktor [głos z offu; widok na przechodniów]: Czy dzieci chorują na cukrzycę?

Kobieta w średnim wieku: Nie.

Kobieta w starszym wieku: No pewnie.

Wypowiedzi ekspertów

Prof. dr hab. Wojciech Młynarski kierownik Kliniki Pediatrii, Onkologii, hematologii i Diabetologii w szpitalu im. M. Konopnickiej w Łodzi [głos z offu; widok na badanie poziomu cukru we krwi u dzieci]: Wzrasta zachorowalność na cukrzycę u dzieci, głównie typu pierwszego. Jest ona spowodowana uszkodzeniem trzustki, a dokładniej komórek produkujących insulinę. Objawy są dość dynamiczne. Jest to wzmożone pragnienie i wielomocz, co oznacza, że te dzieci kilkukrotnie wstają w nocy żeby oddać mocz.

Prof. dr hab. Wojciech Młynarski kierownik Kliniki Pediatrii, Onkologii, hematologii i Diabetologii w szpitalu im. M. Konopnickiej w Łodzi: Dodatkowo jeśli rodzice, czy lekarze POZ nie zwrócą uwagi na takie delikatne objawy, jak chociażby to zwiększone pragnienie to pojawiają się coraz cięższe objawy. Objawami są bóle brzucha, wymioty i inne niespecyficzne objawy, ale może również dojść do utraty świadomości, nawet śpiączki powodującej powstanie stanu zagrażającemu życiu.

Dr Beata Mianowska diabetolog w Klinice Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii w szpitalu im. M. Konopnickiej w Łodzi: Leczenie dzieci chorych na cukrzycę polega na podawaniu insuliny. Praktycznie wszystkie dzieci a priori mają leczenie insuliną. Leczenie zaczynamy od insulinoterapii dożylnej, natomiast później w codziennym życiu nasz dzieci po pierwszych dwóch – trzech dobach leczenia dożylnego przechodzą na leczenie insulina podskórną. Większość pacjentów naszej poradni jest leczonych przy użyciu osobistych pomp insulinowych. Pozostałe dzieci leczone są przy użyciu penów, czyli takich automatycznych wstrzykiwaczy, bardzo łatwych w obsłudze, ale jednak wymagających pewnej wiedzy do tego, żeby je obsłużyć. Wszyscy pacjenci muszą również przejść bardzo szczegółową edukację na temat tego, jakie są prawidłowe wartości glikemii dla nich, w jaki sposób reagować na pewne objawy sugerujące ostre powikłania.

Plansza

Głos lektora czyta informację: NFZ refunduje pomy insulinowe od 0 do 18 roku życia i od 18 do 26 roku życia.  

Wypowiedzi ekspertów

Dr Beata Mianowska diabetolog w Klinice Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii w szpitalu im. M. Konopnickiej w Łodzi [głos z offu; widok na dzieci mające założoną pompę insulinową]: Osobista pompa insulinowa jest urządzeniem służącym do dawkowania insuliny w sposób bardzo dokładny. Pompa zawiera w sobie zbiorniczek, w którym jest insulina krótko działająca. Elementem bardzo istotnym pompy jest bardzo precyzyjny silnik oraz cały układ informatyczny. Można powiedzieć, że to procesor i system, który w odpowiedni sposób, zgodnie z zaleceniem, które  wpiszemy w pompę dawkuje insulinę tzw. podstawową. Przed każdym posiłkiem pacjent wykorzystuje pompę poprzez naciśnięcie właściwego klawisza, co jest sygnałem do podania insuliny oraz na tzw. korektę.

Dr Beata Mianowska diabetolog w Klinice Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii w szpitalu im. M. Konopnickiej w Łodzi [głos z offu; widok na słodycze, ciastka w cukierni]: Żywienie dzieci z cukrzycą jest generalnie zgodne z zasadami zdrowego żywienia dla wszystkich dzieci, czyli z aktualną piramida zdrowego żywienia. Odradzamy spożywanie dużej ilości węglowodanów prostych, czyli wszystkich słodzonych napojów lub słodyczy. Te posiłki są zarezerwowane ewentualnie dla sytuacji kiedy dziecko ma niskie stężenie glukozy, lub gdy np. jest w trakcie wysiłku fizycznego. Porcje posiłków muszą być bardzo dokładnie liczone. To co dziecko je odpowiada wszystkim produktom, które jedzą inne dzieci, z tym że rodzice muszą te produkty dokładnie zważyć i obliczyć tzw. ilość wymienników węglowodanowych. Każdy posiłek musi być wyliczony co do ilości gramów węglowodanów. Część tych pacjentów zwraca uwagę na zawartość spożywanych tłuszczów i białek, ponieważ podczas ich jedzenia również należy odpowiednio dawkować insulinę. Źle leczona cukrzyca jest niestety zmora diabetologów. Z jednej strony prowadząc leczenie chodzi o to,  by nie wystąpiły ostre powikłania, czyli żeby dzieci nie miały zbyt niskich poziomów cukru, przy których bardzo źle się czują i mogą stracić świadomość, ani zbyt wysokich. Drugą sprawą są tzw. przewlekłe powikłania.

Prof. dr hab. Wojciech Młynarski kierownik Kliniki Pediatrii, Onkologii, hematologii i Diabetologii w szpitalu im. M. Konopnickiej w Łodzi [głos z offu; widok na wizualizacje łańcuch DNA]: U niektórych dzieci może pojawić się inny typ cukrzycy – typ zwany cukrzycą monogenową. Jest to defekt jednego konkretnego genu. Wtedy czasami możemy leczyć cukrzycę w inny sposób niż insuliną. Badania genetyczne pozwolą liczyć na to, że pacjent nie będzie leczony insuliną, tylko np. lekami doustnymi.

Barbara Kucharska prezes Fundacji Pomocy Młodym Diabetykom „Diabeciaki”: U dzieci zdarzają się cukrzyce typu drugiego. Najczęściej są one wynikiem otyłości, która wynika z nieprawidłowego żywienia. Z kolei te wszystkie warunki wynoszą z domu. Zdecydowanie następuje pogorszenie jakości życia nastolatków. Są bardziej apatyczni, śpiący, stanowczo za dużo piją słodkich płynów. Stowarzyszenia i Fundacje, które powstają na rzecz dzieci z cukrzycą znajdują się w każdym jednym mieście. Edukatorzy, którzy funkcjonują w takich organizacjach pytają ludzi, mają więcej czasu dla chorych osób, które do nich przychodzą. Poświęcają im zdecydowanie więcej czasu niż czasami lekarze czy personel medyczny w przychodniach lub szpitalach, dlatego, że są tam po to, aby być uzupełnieniem docelowej terapii.

Zakończenie programu

Billboard: Na program zaprasza Łódzki Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia.