Dla pacjenta

Środa z profilaktyką - Profilaktyka raka szyjki macicy

Rak szyjki macicy

• Rak szyjki macicy wykryty we wczesnym stadium rozwoju daje 99,9% szans na wyleczenie.
• Cytologia i szczepienia przeciw HPV to najskuteczniejsze metody walki z tym nowotworem.
• Każdego dnia 10 Polek słyszy diagnozę raka szyjki macicy, połowa z nich przegrywa walkę z chorobą z powodu zbyt późnego jej wykrycia.
• Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem. Ponad 50% przypadków stanowią kobiety pomiędzy 45. a 65. r.ż.

CZY WIESZ

Jakie są przyczyny rozwoju i objawy raka szyjki macicy?

Główne czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy:

• infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV);
• wiek (szczyt zachorowań przypada pomiędzy45. a 55. rokiem życia);
• wczesne rozpoczęcie życia seksualnego;
• duża liczba partnerów seksualnych;
• duża liczba porodów;
• niski status społeczny i ekonomiczny;
• palenie papierosów;
• stwierdzona wcześniej zmiana patologiczna w badaniucytologicznym;
• niemonogamiczni partnerzyseksualni, z infekcją HPV.

Wczesne postacie raka szyjki macicy nie dają żadnych objawów.

Zaawansowane stadium choroby może objawiać się:

• krwawieniem kontaktowym;
• krwistymi lub wodnistymi upławami o przykrym zapachu i brudnoszarym kolorze;
• bólem w okolicy podbrzusza i miednicy;
• obrzękami kończyn dolnych;
• bolesnym parciem na mocz i stolec;
• krwią w moczu i stolcu;
• nadciśnieniem.

Kluczowa jest regularna cytologi

Cytologia to skuteczne, bezpieczne i bezbolesne badanie. Do pobrania materiału z tarczy i kanału szyjki macicy wykonywanego przez lekarza ginekologa lub położną wykorzystuje się sprzęt jednorazowego użytku, tj. wziernik ginekologiczny i szczoteczkę cytologiczną. Pobrany materiał przekazuje się do oceny mikroskopowej.

Cytologia daje szansę na wczesne wykrywanie stanów przednowotworowych i nowotworowych szyjki macicy, w czasie kiedy nie występują żadne objawy.
Rak szyjki macicy to choroba „wrażliwa” na profilaktykę.

Zrób cytologię w programie badań przesiewowych

Cytologię wykonasz bezpłatnie w ramach programu NFZ.

Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy

Kto?➔ kobiety w wieku 25-59 lat Jak często?➔ raz na 3 lata Gdzie na badania? ➔ do gabinetów ginekologiczno-położniczych, oraz wybranych placówek POZ, które posiadają kontrakt z NFZ.

1. Jeśli wynik cytologii nie wskaże żadnych niepokojących zmian, badanie w ramach programu można bezpłatnie powtórzyć po 3 latach. Kobiety obciążone czynnikami ryzyka tj. kobiety zakażone HIV, przyjmujące leki immunosupresyjne, zakażone HPV mają prawo do badań profilaktycznych co 12 miesięcy.
2. W przypadku nieprawidłowego wyniku i konieczności dalszej diagnostyki wykonuje się badanie kolposkopowe lub kolposkopię z biopsją i badaniem histopatologicznym pobranych wycinków.

Pacjentki niekorzystające z badań przesiewowych w ramach Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy mogą wykonać cytologię w poradni ginekologiczno–położniczej.

Zaszczep dziecko przeciwko wirusowi HPV

Prawie wszystkie przypadki raka szyjki macicy (99%) związane są z zakażeniem szczepami wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), przenoszonym podczas kontaktów seksualnych. Około 70% ludzi podczas swojego życia miało lub będzie miało kontakt z wirusami brodawczaka.

Zaledwie u 2% kobiet zakażonych HPV może wystąpić rak szyjki macicy. Przed zakażeniem wirusem HPV najskuteczniej chronią szczepienia.

Należy je wykonać odpowiednio wcześnie przed rozpoczęciem inicjacji seksualnej. Od 1 listopada 2021 r. szczepionka przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) refundowana jest w 50%, co oznacza, że pacjent zapłaci tylko połowę ceny. Ze szczepienia mogą korzystać dziewczynki i chłopcy po 9. roku życia zgodnie ze wskazaniami.

Cytologia w liczbach

• Z Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy korzysta jedynie 12,6% kobiet w wieku 25–59 lat.
• Według najnowszego raportu GUS 13% Polek nigdy nie wykonywało cytologii. Najczęściej badaniu cytologicznemu poddają się kobiety w wieku 20-49 lat, częściej mieszkanki miast niż wsi.

Cytologię w ramach Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy można wykonać w każdym gabinecie ginekologiczno-położniczym, oraz w wybranych placówkach POZ, które posiadają kontrakt z NFZ.

Adresy placówek znajdziesz w wyszukiwarce „Gdzie się leczyć”: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/ProgramyProfilaktyczne

Źródło: Zespół Profilaktyki Zdrowotnej