Dla pacjenta

Środek upalnych wakacji to dobra chwila, żeby przypomnieć Państwu o tym, że opalanie - zdarza się - może zaszkodzić.

Mimo wielu kampanii społecznych, a także wysiłków lekarzy, pacjenci z czerniakiem trafiają na leczenie wciąż wtedy, kiedy choroba jest juz bardzo zaawansowana i trudno ją skutecznie leczyć. Eksperci alarmują, że na przestrzeni ostatnich 25 lał w grupie mężczyzn powyzej 65. roku życia nastąpił niemal trzykrotny wzrost śmiertelności, natomiast u kobiet w tym samym wieku nastąpił dwukrotny wzrost śmiertelności.

Zachęcam do lektury wywiadu z doktorem Dariuszem Nejcem, który na co dzień opiekuje się pacjentami chorymi na czerniaka, i do rozsądnego korzystania z sierpniowego słońca.

Seniorów, którzy potrzebują opieki geriatry, zapraszam do poradni geriatrycznych, z którymi Łódzki Oddział Wojewóódzki Narodowego Funduszu Zdrowia podpisał umowy od lipca bieżącego roku. Z naszych danych wynika, że Seniorzy nadużywają leków i suplementów diety, a przede wszystkim często przyjmują wiele leków wchodzących w niebezpieczne interakcje. Geriatra jest tym lekarzem, który, jeśli jest taka potrzeba, z pewnością zapanuje nad długą listą leków, które przyjmują nasi bliscy Seniorzy.

Życzę Państwu udanych wakacji.

ROZMOWA Z DOKTOREM HABILITOWANYM NAUK MEDYCZNYCH DARIUSZEM NEJCEM, ZASTĘPCĄ KIEROWNIKA KLINIKI CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZI

Czy warto uważnie oglądać skórę? Czego na niej szukać, na co zwrócić uwagę?

Zdecydowanie tak. Należy uważ­nie oglądać swoją skórę, zwłaszcza wszelkie zmiany barwnikowe - po­toczne nazywane pieprzykami. Warto im się przyjrzeć i skonsul­tować u chirurga onkologa w celu wykluczenia czerniaka skóry.

Czer­niak skóry powstaje z komórek wytwarzających barwnik. Jest nowotworem złośliwym. Jednak wcześnie wykryty i prawidłowo leczony nie musi być chorobą śmiertelną. W obrębie skóry może rozwinąć się również rak skóry.

Które zmiany na skórze powinny nas niepokoić? Jak wygladalące?

Wszystkie zmiany barwnikowe na skórze wymagają bacznej obser­wacji. Każdy z nas ma na skórze wiele zmian barwnikowych. Większość z nich nie jest groźna. Niepokojące są nowe znamiona, które są asymetryczne (nie są okrągłe), o nierównych, postrzę­pionych brzegach, nierównomier­nie wybarwione, o dużej średnicy, powiększające się. Niepokojące są również zmiany w obrębie istnie­jących znamion - zmiany które były brązowe a zrobiły się np. czar­ne, pojawiło się owrzodzenie lub swędzenie.

Czy czerniak ma swoje ulubione miejsca na ciele? Twarz? Plecy? A może ma swoje ulubione grupy wiekowe?

Czemiak skóry może powstać na skórze w każdym miejscu, również pod paznokciami lub na skórze podeszwy stopy lub dłoni. Najczęściej występuje na skórze kończyn i tulowiu, rzadziej na skórze głowy i szyi. U mężczyzn należy zwrócić szczególną uwagę na zmiany naplacach, karku, tylnej powierzchni ramion, u kobiet na skórze podudzi. Czerniak skóry rozwija się u ludzi w wieku średnim lub u osób starszych, bardzo rzadko występuje u dzieci.

Opalanie szkodzi - to wiemy - ale czy naprawdę powoduje raka skóry?

Nadmierne opalanie jest związane, poza tzw. fotostarzeniem skóry, z powstawaniem nowotworów skóry - raków i czerniaków. nalezy unikac intensywnej ekspozycji działanie promieniowania słonecznego zwłaszcza u osób trudno opalających się, dzieci i młodzieży.

Solaria kuszą: nowe lampy, bezpieczne lampy? Wierzyć czy nie?

Lampy w solariach emitują promieniowanie UV, które jest związane z powastawaniem nowotworów skóry. Zdecydowanie nie zalecamy korzystania z solariów - zwłaszcza u dzieci i młodzieży.

Które zmiany na skórze warto profilktycznie pokazac dermatologowi czy chirurgowi onkologowi? A może wystarczy lekarzowi POZ?

Wszystkie zmiany barwnikowe warto profilaktycznie skonsultować u lekarza. Konsultacja w poradni chi­rurgii onkologicznej i dermatolo­gicznej jest szczególnie zalecana w przypadku zmian podejrzanych. Zmiany barwnikowe występujące na skórze, które powiększają się, zmieniają swoje zabarwienie, są bardzo ciemne, pojawia się owrzo­dzenie lub te, które zlokalizowane są na powierzchni podeszwowej lub dłoniowej - należy bez­względnie skonsultować u lekarza i wykonać badanie dermoskopowe.

Rak podstawnokomórkowy nie wygląda tak jak czerniak, czy można samodzielnie zauważyć zmianę, która towarzyszy temu nowotworowi?

W obrębie skóry mogą rozwinąć się również raki skóry. Na ich powstanie, podobnie jak u chorych na czerniaka, ma wpływ działane promieniowania UV. Najczęstszym nowotworem skóry u ludzi jest rak podstawnoko­mórkowy, zdecydowanie rzadziej występuje rak plaskonalabonkowy. Rak podstawnokomórkowy skóry rozwija się w skórze w postaci guzka lub owrzocLnalej zmiany, może być plaski lub wypukły. Zazwyczaj rozwija się powoli, poc­zątkowo jest to mała zmiana, często sącząca to sącząca, pokrywająca się strupem, a następnie strup odpada, ponownie pojawia się sączenie, zmiana powiększa się, ponownie pojawia się strup, owrzodzenie powiększa się - bardzo często jest to charakterystyczne dla tego typu zmiany. Warto szybko pokazać taką zmianę lekarzowi, ponieważ wczesne wykrycie raka skóry zapewnia największe prawdopodobieństwo wyleczenia. Ten typ raka skóry nie daje przerzutów - dlatego wystarczające jest doszczętne leczenie miejscowe.

Czy nowotwory skóry są dziedziczne? Kto powinien szczególnie wnikliwie oglądać swoje ciało?

Choroby nowotworowe, w tym nowotwory skóry nie są chorobami dziedzicznymi. Dziedzicznymi się tylko pewne predyspozycje doza- chorowania na nowotwór. Jeśli u rodziców, brata czy siostry wykryto nowotwór skóry - nie oznacza to, że dana osoba również zachoruje na taki nowotwór. Jednak, jeśli w rodzinie nie występowały nowotwory skóry - nie oznacza to, że u danej osoby ten nowotwór nie rozwinie się. Szczególną uwagę na zmiany na skórze powinny zwracać osoby, u których w rodzinie wystąpiły zachorowania na nowotwory skóry, osoby o jasnej karnacji, trudno opalające się, opalające się z oparzeniem skóry, u których w młodym wieku doszło do oparzenia słonecznego skóry, poddawane częstemu intensywnemu działaniu promieniowania słonecznego oraz osoby, u których występują na skórze liczne zmiany barwnikowe.

Wspomniał Pan o raku płaskonabłonkowym skóry - czy wygląda inaczej niż czerniak i rak podstawnokomórkowy?

Rak płaskonabłonkowy skóry rozwija się jako guzek lub jako płaska zmiana na skórze. Może być w kolorze skóry, ciemniejszy lub nieco jaśniejszy, często występuje z owrzodzeniem. Rozpoznanie pozostawmy lekarzom specjalistom.

Już wiemy, że czerniak może się umiejscowić taże podeszwach stóp i paznokciach, zatem oglądamy naprawdę cale ciało! Ale jak często?

Trudno jest podać regułę czy schemat, jak często kontrolować swoją skórę - zdecydowanie jak najczęściej (przynajmniej raz w miesiącu), ponieważ wtedy można wcześnie zaobserwować nowe znamiona lub zmiany w obrębie już istniejących znamion.

Do dermatologa ze skierowaniem

Pamiętaj! Do dermatologa (czyli poradni dermatologicznej) i do chirurga onkologa (czyli poradni chirurgii onkologicznej) konieczne jest skierowanie. Skierowanie może pacjentowi wydać lekarz POZ lub każdy inny lekarz, który uzna, że pacjent powinien się skonsultować z jednym z wyżej wymienionych lekarzy. Skierowane nie ma terminu ważności, ale najrozsądniej będzie jak najszybciej zapisać się do którejś z wielu poradni, które mają kontrakt ŁOW NFZ. Warto pamiętać, że po telefonicznym umówieniu terminu wizyty oryginał skierowania trzeba w ciągu 14 dni dostarczyć do poradni. Lista poradni dostępna jest na stronie zip.nfz.gov.pl oraz pod numerem telefonu bezpłatnej infolinii kolejkowej ŁOW NFZ: tel. 800 007725 codziennie od godz. 8 do 20.

Nowo otwarte poradnie geriatryczne

Od 1 lipca seniorzy mogą korzystać z opieki w dwóch nowych poradniach geriatrycznych, z którymi ŁOW NFZ podpisał umowy. Nowe poradnie to Fel Med przy ul. Szpitalnej 6 w Łodzi i poradnia przy Szpitalu Jonschera przy ul. Przyrodniczej 7/9 w Łodzi. Zgodnie z wymaganiami NFZ obie poradnie muszą zapewniać pacjentom na miejscu EKG, glukometr, RTG, USG oraz dostęp do badań densytomenycznych (Fel Med ma taki aparat na miejscu w poradni).

Do poradni konieczne jest skierowanie od lekarza POZ, lekarza specjalisty lub lekarza z oddziału szpitalnego. Na pierwszą wizytę w poradni geriatrycznej warto zabrać ze sobą dotychczasową dokumentację medyczną, posiadane wynki badań diagnostycznych oraz spis przyjmowanych leków i suplementów.

Zbadaj piersi w mammobusie!

ŁOW NFZ zaprasza panie w wieku od 50 do 69 lat, które w ciągu ostatnich 2 lat nie korzystały z bezpłatenj mammografii w ramach programu profilaktycznego, na mammografię do mammobusu. W tym tygodniu z badania można skorzystać:

• 27 lipca w godz. 9-17: LUX MED - Miejski Dom Kultury, Biernackiego 4, Opoczno; LUX MED - Urząd Gminy, Piotrkowska12, Białaczów; NZOZ Medica - NZOZ Spec-Med, Kościuszki 85, Pajęczno; NZOZ Medica - Urząd Gminy, Łęki Szlacheckie 13d; LUX MED - Urząd Miejski, Łódzka 17/21, Poddębice; NZOZ Medica - OSP, Daszyna 35;
• 28 lipca w godz. 9-17: NZOZ Medica -Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Szkolna 5, Witonia; NZOZ Medica -SP ZOZ Zelów, Żeromskiego 21, Zelów; NZOZ Medica - Remiza OSP, Nowa Brzeźnica;
• 29 lipca w godz. 9-17: NZOZ Medica - Remiza OSP, Plac Kościuszki 18, Grabów; NZOZ Medica - Urząd Gminy, Garbarska 11, Bielawy; NZOZ Medica - NZOZ Med.-kol. Przejazd, Koluszki.

Przypominamy, że lista miejsc, w których pojawia się mammobusy jest dostępna na www.nfz-lodz.pl. Lista jest aktualizowana.

NFZ ostrzega przed oszustami

W związku z niepokojącymi sygnatałami o oszustach podających się za pracowników Narodowego Funduszu Zdrowia przypominamy, że wszystkie sprawy związane z bezpłatnym leczeniem w ramach Funduszu, a także z opieką długoterminową nad osobami przewlekle chorymi załatwiane są przez pracowników oddziału NFZ wyłącznie korespondencyjnie, osobiście w siedzibach Funduszu lub telefonicznie. Informacja telefoniczna związana jest z kontynuacją korespondencji pomiędzy urzędem a pacjentem. Pracownicy oddziału nigdy telefonicznie nie proszą o wskazanie danych identyfikacyjnych, w szczególności numeru dokumentu tożsamości, numeru PESE czy adresu zamieszkania.